به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، حجت‌الاسلام‌ والمسلمين دكتر «محمد‌صفر جبرئيلی»، عضو هيئت پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی و مدرس مؤسسه امام صادق(ع) قم در ابتدای سخنانش به بررسی زندگی علمی آيت‌الله سبحانی پرداخت و در اين‌باره گفت: آيت‌الله در سه رشته مهم فقه و اصول، تفسير و علوم قرآنی و كلام و فرق و مذاهب كار كرده و اثر تحقيقی دارد و در اين رشته‌ها صاحب‌نظر است.

وی افزود: بيشتر آثار وی مانند «الالهيات» و «بحوث فی الملل و النحل» در خارج از ايران در كشورهايی مانند لبنان منتشر شده است. آيت‌الله سبحانی از شاگردان علامه طباطبايی، امام خمينی(ره) و آيت‌الله خويی در نجف بوده است، كه كتاب «تهذيب‌الصول» وی تقرير درس‌های امام خمينی(ره) است.

نويسنده كتاب «مسأله شر و راز تفاوت‌ها» در ادامه سخنانش اظهار كرد: كتاب الالهيات استاد سبحانی يك كتاب چهار جلدی است و امتياز اين كتاب اين است كه گاهی يك متكلمی وارد می‌شود، اعتقادات، اصول دين و جهان‌بينی ما را بيان و عرضه می‌كند، ولی فقط با نگاه عقلی و گروه ديگری با رويكرد نقلی، اما آيت‌الله سبحانی كه ادامه‌ دهنده مشرب ملاصدرا است، اصول دين را به قرآن، برهان و عرفان عرضه می‌كند.

جبرئيلی تصريح كرد: امتياز ديگر الالهيات اين است كه وی در جاهای مختلفی از تفسير قرآن به قرآن استفاده كرده است، يك آيه‌ای را صغری و آيه ديگر را كبری و يك آيه‌ای را نتيجه قرار داده، مانند مسأله عصمت انبياء(ع) و می‌خواهد بگويد بين عقل و ايمان در اسلام هيچ تعارضی وجود ندارد.

نويسنده كتاب ««ادوار و مراحل تاريخی علم كلام» در ادامه سخنانش به بررسی كتاب تفسير منشور جاويد با تفسير مفاهيم‌القرآن پرداخت و اشاره كرد: منشور جاويد برای عموم مردم نوشته شده است و حرف‌هايی در آن وجود دارد كه در مفاهيم‌القرآن نيست. مانند زندگی انبياء(ع) و تاريخ‌شان.

وی افزود: مفاهيم‌القرآن برای افراد خاص نوشته شده است و سطح آن بالاتر از منشور جاويد است. بحث‌های عقلی و كلامی در مفاهيم‌القرآن بيشتر و نظم و چينش آن بهتر از منشور جاويد است.

نويسنده كتاب «فلسفه دين و كلام جديد» در ادامه سخنانش به بررسی وِيژگی‌های شخصيتی آيت‌الله سبحانی پرداخت و گفت: تسلط آيت‌الله سبحانی به زبان عربی و آشنايی با ادبيات عرب امروزی از وِيژگی‌های برجسته وی است كه می‌تواند به اين زبان به راحتی صحبت كند كه اين ويژگی در تفسيرشان تأثيرگذار است و مطالعه زياد، استقامت و پركار بودنشان از ديگر ويژگی‌های اوست.

نويسنده كتاب «شفاعت و زيارت» خاطرنشان كرد: هر زمانی كه بحث‌های جديدی وارد جامعه شود، آيت‌الله سبحانی وارد بحث می‌شود و به اين مسائل پاسخ می‌دهد. وی مرزبان تفكر ناب شيعی است. مثلا وی كتاب راز بزرگ رسالت را در پاسخ به «علی دشتی» می‌نويسد و هم‌چنين پاسخ‌هايی را كه به دكتر «عبدالكريم سروش» نوشتند.